Polecenie zapłaty w banku 2023

Polecenie zapłaty to forma płatności, która umożliwia automatyczne pobranie środków z Twojego rachunku bankowego i przekazanie ich na konto wierzyciela. Dzięki takiemu rozwiązaniu unikniesz konieczności samodzielnego dokonywania przelewów oraz zapewnisz terminowe opłacanie rachunków za energię elektryczną, gaz, telefon, raty kredytu lub zapłaty za inne powtarzalne usługi.

Co to jest polecenie zapłaty?

Zgodnie z art. 63d Prawa Bankowego, polecenie zapłaty jest udzieloną przez klienta (dłużnika) dyspozycją, zgodą dla banku lub SKOK-u, aby obciążyć konkretną kwotą jego konto i przypisać tę kwotę do konta odbiorcy (wierzyciela). Dyspozycja jest jednocześnie zgodą na anulowanie przez bank lub SKOK obciążenia konta dłużnika i cofnięcie uznania konta wierzyciela w przypadku odwołania polecenia zapłaty przez dłużnika. 

Zgodnie z art. 3.2. ustawy o usługach płatniczych „polecenie zapłaty oznacza usługę płatniczą polegającą na obciążeniu określoną kwotą rachunku płatniczego płatnika na skutek transakcji płatniczej zainicjowanej przez odbiorcę, dokonywanej na podstawie zgody, której płatnik udzielił odbiorcy, dostawcy odbiorcy lub dostawcy płatnika”.

Polecenie zapłaty od zwykłego przelewu różni się tym, że środki są przekazywane regularnie do czasu odwołania, bez określenia konkretnej kwoty oraz określania jak często ma być wykonywane.

Wymagania do ustanowienia polecenia zapłaty

Wykonanie rozliczenia za pomocą polecenia zapłaty jest dozwolone pod warunkiem, że: 

• wierzyciel i dłużnik posiadają rachunki w bankach lub SKOK-ach, które zawarły porozumienie w sprawie stosowania polecenia zapłaty; 
• osoba, która jest zobowiązana do zapłaty, wyrazi zgodę na obciążanie swojego konta bankowego przez wierzyciela za pośrednictwem polecenia zapłaty, w ustalonych umownie terminach płatności z tytułu określonych zobowiązań;
• jest zawarta pomiędzy wierzycielem a prowadzącymi jego rachunek bankiem lub SKOK-iem umowa w sprawie stosowania polecenia zapłaty przez wierzyciela;
• maksymalna kwota pojedynczego polecenia zapłaty, nie przekracza równowartości przeliczonej na złotówki według kursu średniego NBP:
  • 1000 EUR – w przypadku gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej,
  • 50000 EUR – w przypadku pozostałych dłużników.

Ustanowienie polecenia zapłaty jest możliwe tylko w przypadku banków które, zawarły umowę dotyczącą stosowania polecenia zapłaty, określającą w szczególności zakres odpowiedzialności banków i SKOK-ów, powody odmowy wykonania polecenia płatności przez bank lub SKOK dłużnika, procedury rozstrzygania sporów między instytucjami finansowymi wynikających z odwołania polecenia zapłaty przez dłużnika, wzory jednolitych formularzy oraz zasady wykonania poleceń zapłaty za pomocą komputerowych nośników danych.

Banki mogą ustalać dużo niższe limity pojedynczego polecenia zapłaty.

Jeżeli bank dłużnika lub wierzyciela nie jest stroną umowy, to nie będzie możliwe użycie tej metody płatności. Lista banków, w których można skorzystać z polecenia zapłaty jest administrowana przez Związek Banków Polskich. 

Z drugiej strony nie każda firma umożliwia płatności rachunków, faktur za pomocą polecenia zapłaty. Mniejsze firmy, często ze względu na dodatkowe formalności z tym związane, nie wprowadziły lub zrezygnowały z tej formy płatności. Jednak u większości dużych operatorów telekomunikacyjnych, dostawców prądu, gazu, telewizji i internetu polecenie zapłaty jest jedną z dostępnych form płatności.

Do stosowania polecenia zapłaty wymagane jest również zawarcie umowy między bankiem lub SKOK-iem oraz wierzycielem, która obejmuje przede wszystkim: wyrażenie zgody przez instytucję finansową na stosowanie polecenia zapłaty przez wierzyciela, określenie zasad składania i realizacji poleceń zapłaty, wyrażenie zgody przez wierzyciela na obciążenie jego rachunku kwotami wynikającymi z odwołanych poleceń zapłaty wraz z należnymi odsetkami dla dłużnika, oraz określenie zakresu odpowiedzialności wierzyciela i instytucji finansowej. 

Jak uruchomić polecenie zapłaty?

Aby aktywować polecenie zapłaty na swoim koncie, należy wypełnić odpowiedni formularz „Zgoda na obciążanie rachunku” dostępny w banku lub w firmie (dostawcy), z której usług korzystamy. W formularzu, w części górnej i dolnej, będziesz musiał podać swoje dane osobowe, dane wierzyciela oraz informacje dotyczące numeru rachunku bankowego, z którego mają być pobierane środki. Wzór dokumentu już wypełniony danymi firmy powinien być dostępny na stronie internetowej, np. operatora telekomunikacyjnego, czy dostawcy prądu.

W treści dokumentu znajduje się także potwierdzenie wyrażenia zgody na obciążenie wskazanego konta bankowego, poprzez przekazywanie środków związanych ze zobowiązaniem w umownych terminach płatności, zgodnie z wysyłanymi do klienta fakturami lub rachunkami. Ten dokument stanowi również zgodę dla banku na obciążenie konta bankowego za zobowiązania wobec tego odbiorcy, przy użyciu polecenia zapłaty.  

Dokument musi być podpisany przez dłużnika / płatnika (właściciela rachunku bankowego), a w przypadku prowadzących działalność gospodarczą także wraz z pieczątką firmową, zgodnie z kartą wzorów złożoną w banku. Jeżeli podpis będzie niezgodny, z tym złożonym w banku, polecenie zapłaty zostanie odrzucone. W przypadku bliskiego terminu płatności, ze względu na dłuższy czas procedury uruchomienia polecenia zapłaty, będzie konieczne uregulowanie należności np. przelewem, aby uniknąć powstania zaległości.

Po wypełnieniu formularza, należy go dostarczyć w oryginale do swojego banku. Najłatwiej jednak tego dokonać również za pośrednictwem dostawcy, którego dotyczy polecenie zapłaty. Otrzymany dokument przekaże do swojego banku, który prześle do Twojego banku.

Niektóre banki pozwalają na przeprowadzenie pełnego procesu w bankowości internetowej ale tylko w przypadku niewielkiej listy zaufanych dostawców.

Realizacja polecenia zapłaty przez bank

Jeśli proces złożenia dyspozycji ustanowienia polecenia zapłaty wraz z dostarczeniem zgody do obciążenia rachunku zostanie przeprowadzony poprawnie, dostawca najpóźniej na 3 dni przed terminem płatności przekaże do swojego banku informację o kwocie obciążenia. 

Wcześniej zostaniesz poinformowany przez dostawcę o najbliższej płatności fakturą lub rachunkiem przed terminem płatności i musisz zadbać o wystarczającą kwotę środków potrzebnych do jej uregulowania. Jeśli ten warunek zostanie spełniony, odpowiedzialność za pobranie środków spoczywa na banku. Obciążenie Twojego rachunku bankowego nastąpi w dniu dokonania transakcji, czyli zgodnie z terminem, który został określony na fakturze.

Co się stanie, jeśli na koncie nie ma środków na zrealizowanie polecenia zapłaty?

Jeśli brakuje środków na koncie w momencie realizacji polecenia zapłaty, bank nie będzie w stanie zrealizować płatności. W zależności od banku, próba pobrania może być realizowana powtarzalnie, do skutku, do końca dnia terminu płatności. W zależności od dostawcy lub banku może zostać podjęta kolejna próba pobrania płatności w kolejnych dniach.

Niestety większość banków nie informuje, że nie było możliwe zrealizowanie płatności z powodu braku środków. Z kolei informacja od dostawcy może zostać przekazana dopiero po kilku dniach, po rozliczeniu otrzymanych środków z banku.

Niektóre banki mogą naliczać dodatkowe opłaty za brak zapewnienia środków.

Ile dni trwa realizacja polecenia zapłaty?

Aby opłacić fakturę za pomocą polecenia zapłaty, musisz złożyć polecenie zapłaty najpóźniej do 5 dni roboczych przed terminem płatności określonym przez wierzyciela. Realizacja polecenia zapłaty zależy od banku i ustawień Twojego rachunku. Proces ten może zająć do 5 dni roboczych od dnia złożenia polecenia zapłaty.

Jak odwołać polecenie zapłaty?

Odwołanie polecenia zapłaty można zgłosić zarówno w swoim banku, jak i bezpośrednio u dostawcy.

Część banków udostępnia możliwość odwołania polecenia zapłaty natychmiastowo w systemach bankowości internetowej. Warto jednak pamiętać, że zazwyczaj banki wymagają anulowania najpóźniej dzień przed wykonaniem polecenia zapłaty, czyli pobraniem środków z rachunku. 

Odwołanie polecenia zapłaty u dostawcy usług nie jest natychmiastowe. Z uwagi na czas przepływu informacji między bankami, istnieje ryzyko, że najbliższa transakcja nie zostanie wstrzymana.

Czy można anulować zrealizowane polecenie zapłaty w banku?

W odniesieniu do poleceń zapłaty płatnik posiada nieograniczone prawo do otrzymania zwrotu w ramach określonych terminów, zgodnie z artykułem 48 ustawy o usługach płatniczych. Płatnik będący konsumentem może ubiegać się o zwrot w ciągu 8 tygodni (56 dni) od momentu obciążenia rachunku płatniczego, lub w przypadku, gdy nie korzysta z konta płatniczego, od momentu dokonania transakcji płatniczej.

Środki powinny zostać zwrócone w ciągu jednego dnia roboczego, wraz z odsetkami naliczanymi na podstawie oprocentowania konta. 

Jak sprawdzić wykonanie polecenia zapłaty?

Możesz sprawdzić czy polecenie zapłaty zostało wykonane w historii swojego rachunku logując się do bankowości internetowej. W panelu transakcyjnym będziesz mógł znaleźć informacje dotyczące wykonanych operacji, w tym również polecenia zapłaty.

Czy otrzymam potwierdzenie wykonania polecenia zapłaty?

Jeśli bank oferuje taką możliwość, możesz skorzystać z potwierdzenia wykonania polecenia zapłaty, tak jak innych przelewów. Bank może przesłać Ci powiadomienie SMS lub e-mail z informacją o wykonanej operacji (uwaga na możliwe koszty). Dodatkowo, wykonanie polecenia zapłaty będzie widoczne na Twoim wyciągu bankowym.

Jakie są opłaty związane z poleceniem zapłaty?

Większość banków nie pobiera opłat z tytułu ustanowienia, realizacji lub modyfikacji polecenia zapłaty. Jednak są również banki, które stosują opłaty, szczególnie za każdorazową realizację lub modyfikację złożonej dyspozycji.

W poniższej tabeli znajdują się informacje dotyczące opłat za polecenie zapłaty w największych polskich bankach.

Zalety i wady polecenia zapłaty

Dokonywanie płatności w drodze polecenia zapłaty ma swoje wady i zalety:

Polecenie zapłaty a zlecenie stałe

Polecenie zapłaty i zlecenie stałe to dwa różne sposoby regulowania płatności, które są dostępne dla klientów banków.

Zlecenie stałe, to inicjowane przez klienta banku cykliczne zlecenie przekazywania z góry określonej kwoty z rachunku klienta na rachunek odbiorcy. Zlecenie to możemy ustawić na określony czas, np. na rok, lub do odwołania. Zlecenie stałe jest szczególnie przydatne, gdy co miesiąc mamy do zapłacenia stałe rachunki w równych kwotach. Dzięki temu nie musimy pamiętać o każdej płatności. 

Polecenie zapłaty natomiast jest praktycznie jedynym rozwiązaniem jeśli chcemy opłacać rachunki, których kwota zmienia się w zależności od miesiąca. W tym przypadku dodatkowo na dostawcy spoczywa obowiązek dopilnowania, aby poinformować o terminie i kwocie, która ma być pobrana z rachunku klienta.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące polecenia zapłaty: