Najczęściej stosowanym przez banki zabezpieczeniem kredytu samochodowego jest cesja praw z polisy AutoCasco.
W ten sposób bank zabezpiecza się w przypadku, gdyby utracił zabezpieczenie spłaty kredytu, jakim jest przedmiot finansowania, czyli samochód, z powodu jego uszkodzenia, którego wynikiem będzie zmniejszenie jego wartości lub też samochód nadawałby się do kasacji.
Z drugiej strony dla kredytobiorcy również stanowi istotne zabezpieczenie (pod warunkiem, że nie wystąpi zdarzenie wykluczające wypłatę odszkodowania, np. jazda pod wpływem alkoholu lub bez uprawnień) ograniczając dodatkowe wydatki powstałe na skutek szkody, które musiałby ponieść z własnych środków na jego naprawę oraz na wypadek szkody całkowitej, gdzie bez ubezpieczenia kredytobiorca musiałby spłacić całe zobowiązanie kredytowe.
W poniższym artykule, mimo odniesienia do banków, zawarte zostały informacje dotyczące stosowania cesji praw z polisy mające zastosowanie zarówno do kredytów i pożyczek na zakup samochodu udzielanych przez banki jak i firmy pożyczkowe oraz leasingu samochodów przez firmy leasingowe.
Co to jest cesja praw z polisy AC?
Cesja praw z polisy to przelew wierzytelności, polegający na tym, że dotychczasowy wierzyciel (cedent), w tym przypadku kredytobiorca, przenosi wierzytelność z tytułu umowy (polisa ubezpieczeniowa) na rzecz innego podmiotu (cesjonariusza), w tym przypadku banku. Przepisy dotyczące przenoszenia wierzytelności reguluje art. 509 kodeksu cywilnego.
Na podstawie ustanowionej cesji towarzystwo ubezpieczeniowe przyjmuje do wiadomości i zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania na rzecz banku.
Z cesją mamy do czynienia w przypadku rzeczy ruchomych (takich jak samochód) oraz nieruchomości. W przypadku ubezpieczenia samochodu cesja na ogół dotyczy ubezpieczenia AutoCasco (AC) i kradzieżowego (KR).
Obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu
W związku z wymogiem banku zawartym w umowie kredytowej, kredytobiorca jest zobowiązany do utrzymywania ubezpieczenia samochodu we wskazanym zakresie, przez cały okres kredytowania. W niektórych przypadkach będzie to ubezpieczenie oferowane przez bank, często finansowane kredytem i przedłużane automatycznie w całym okresie kredytu, ale najczęściej kredytobiorca będzie musiał je ustanowić we własnym zakresie i na własny rachunek (opłacić z własnych środków). Niektóre banki ograniczają listę akceptowanych towarzystw ubezpieczeniowych. W wielu bankach wymagane jest, aby naprawa ewentualnej szkody była wykonywana w autoryzowanym serwisie lub warsztacie.
Ze względu na to, że polisy są wykupowane na okres jednego roku, musisz pamiętać o dostarczaniu kopii polisy potwierdzającej wznowienie ubezpieczenia w kolejnych latach.
Sprawdź w umowie kredytowej co w przypadku, gdy kredytobiorca nie dopilnuje obowiązku dostarczenia nowej polisy. Czy nie skutkuje naliczeniem opłaty dodatkowej za wezwanie do jej uzupełnienia, czy podniesieniem oprocentowania, czy nawet bank może wypowiedzieć umowę.
Zakres ubezpieczenia samochodu
W przypadku zabezpieczenia w postaci cesji praw z polisy, banki na ogół żądają by polisa spełniała określone warunki. Generalnie należy przyjąć, że ubezpieczenie powinno być zawarte w pełnym zakresie. Najczęstszymi wymogami są: brak udziałów własnych w szkodach (wykupione udziały własne, franszyza redukcyjna), suma ubezpieczenia równa wartości pojazdu lub co najmniej kwocie kredytu, brak konsumpcji sumy ubezpieczenia (zmniejszenia sumy ubezpieczenia o kwoty wypłaconych odszkodowań).
Powyższe oznacza, że wymogów nie będzie spełniać najtańsza polisa. Bank chce uniknąć sytuacji, gdy nastąpi szkoda na pojeździe a wypłata odszkodowania nie pokryje zobowiązania kredytowego.
Ustanowienie cesji praw z polisy ubezpieczeniowej Autocasco
Cesja praw z ubezpieczenia jest ustanawiana w momencie zawierania polisy, na podstawie zgłoszenia kredytobiorcy do agenta ubezpieczającego pojazd. Można tego dokonać również w trakcie trwania umowy ubezpieczenia. Nie jest wymagany dodatkowy dokument. Stosowna informacja o ustanowieniu cesji powinna znaleźć się w treści polisy ze wskazaniem danych cesjonariusza (banku), w formie zapisu, np.: “cesja na rzecz: [nazwa i dane banku]”.
Cesja powinna być ustanowiona na całą sumę ubezpieczenia.
Wypłata odszkodowania z polisy w przypadku cesji
Zgodnie z zapisami umów kredytowych, kredytobiorca ma obowiązek poinformowania o zdarzeniu objętym ubezpieczeniem samochodu, zarówno towarzystwo ubezpieczeniowe jak i bank.
Jeżeli zgłosisz szkodę do towarzystwa ubezpieczeniowego to towarzystwo, przed wypłatą odszkodowania, będzie miało obowiązek uzyskania od banku zgody na wypłatę odszkodowania.
W przypadku szkody całkowitej lub kradzieżowej wypłata odszkodowania następuje bezpośrednio na rachunek banku. Jeśli kwota odszkodowania jest wyższa niż kwota pozostałego do spłaty kredytu, bank nadwyżkę zwraca kredytobiorcy w ciągu 14 dni.
W sytuacji, gdy kwota wypłaconego odszkodowania nie pokryje całego zobowiązania, kredytobiorca będzie zobowiązany do zapłaty pozostałej kwoty, Z tego powodu nie warto oszczędzać na ubezpieczeniu i płacić niższej składki, gdy później okaże się, że zakres lub suma ubezpieczenia nie będą wystarczające do spłaty kredytu. Kredytobiorca zostaje bez samochodu i dodatkowo musi jeszcze dopłacić różnicę.
Zgoda banku na wypłatę odszkodowania
W pozostałych przypadkach, nie wymienionych powyżej, gdy obowiązuje cesja praw z polisy, w zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego, o zgodę na wypłatę odszkodowania oraz komu ma być ono wypłacone występuje:
- towarzystwo ubezpieczeniowe bezpośrednio do banku;
- we własnym zakresie ubezpieczony;
- warsztat likwidujący szkodę, w przypadku współpracującego zarówno z towarzystwem i bankiem (np. dealer, który sprzedawał samochód).
W większości przypadków uzyskanie zgody wystarczy w formie elektronicznej, gdzie likwidator szkody wysyła wiadomość do banku z informacją o zaistniałej szkodzie oraz prośbą o wskazanie komu ma być odszkodowanie wypłacone. Bank w odpowiedzi wysyła informację drogą mailową na ogólny adres towarzystwa z podaniem numeru szkody. W niektórych przypadkach jest wymagana informacja oficjalnym dokumentem w formie papierowej. Na ogół wypłata odszkodowania nastąpi bezgotówkowo na rachunek warsztatu (dealera), który naprawia szkodę w ramach rozliczenia wydatków według kosztorysu zaakceptowanego przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
Jeśli ubezpieczony ma uzyskać zgodę banku we własnym zakresie musi sprawdzić na stronie internetowej a jeśli takiej informacji nie ma, skontaktować się bezpośrednio z bankiem i ustalić w jaki sposób może taką zgodę uzyskać.
Przed kontaktem z bankiem warto przygotować następujące informacje: dane pojazdu (numer rejestracyjny, numer VIN), numer umowy kredytowej, dane kredytobiorcy, nazwę towarzystwa ubezpieczeniowego, numer szkody (jeśli jest już nadany), rodzaj szkody (AC, KR), szacunkową kwotę przyznanego odszkodowania (do jakiej kwoty), czy szkoda jest częściowa, czy całkowita, komu i w jakiej formie bank ma przesłać zgodę.
Jeśli terminowo spłacasz raty, bank bez zbędnej zwłoki wyda zgodę na wypłatę odszkodowania. Jeżeli z kolei zalegasz ze spłatą kredytu, bank nie wyda zgody a towarzystwo będzie zobligowane do przekazania odszkodowania na konto umowy kredytowej w celu spłaty zobowiązań.
Jeśli po zdarzeniu, którego następstwem będzie zgłoszenie szkody dokonasz spłaty kredytu, to i tak towarzystwo będzie wymagało zgody na wypłatę odszkodowania, uznając, że na dzień jej wystąpienia cesja obowiązywała.
Zwolnienie cesji praw z polisy AutoCasco
Po spłacie zobowiązania kredytowego bank zwalnia pojazd z tego zabezpieczenia. Powinieneś otrzymać od banku pismo informujące, że kredyt został spłacony oraz zniesiona została cesja praw z tytułu ubezpieczenia samochodu. Po otrzymaniu pisma o spłacie kredytu lub zniesieniu cesji, niezwłocznie zgłoś do towarzystwa ubezpieczeniowego prośbę o wykreślenie cesji z polisy.
Jest to o tyle ważne, że w przypadku wystąpienia szkody w późniejszym czasie, towarzystwo ubezpieczeniowe będzie wymagało zgody banku, pomimo, że nie jest ona potrzebna. To może wydłużyć czas na wypłatę odszkodowania, nawet do 30 dni, a co za tym idzie naprawę i jej rozliczenie przez warsztat. Jeśli zgubisz dokument o spłacie kredytu, będziesz musiał wystąpić do banku o wystawienie duplikatu, co może się wiązać z opłatą za jego wystawienie w wysokości kilkudziesięciu złotych.
Zgłoszenia możesz dokonać u agenta ubezpieczeniowego, u którego pojazd był ubezpieczony (np. w salonie samochodowym). Agent wystawi aneks do polisy, który będziesz musiał podpisać, a następnie prześle go do towarzystwa ubezpieczeniowego. Jeśli ubezpieczałeś samochód we własnym zakresie musisz zgłosić się do towarzystwa ubezpieczeniowego.
Możesz również zrezygnować z ubezpieczenia i wypowiedzieć umowę polisy ubezpieczeniowej.
