Na blogu opisywałem już jak rozpoznać rosyjskie produkty w Polsce? Tym razem w kolejnym artykule opisuję sankcje na rosyjskie firmy w Polsce.
26 kwietnia 2022 roku, na konferencji prasowej ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, poinformowano o wprowadzeniu polskiej listy sankcyjnej dotyczącej oligarchów oraz firm rosyjskich a także białoruskich powiązanych z nimi osobowo lub kapitałowo. Celem wprowadzenia sankcji jest ograniczenie finansowania budżetu Rosji z podatków a co za tym idzie przeznaczanie środków na działania wojenne. Wprowadzone przez Unię Europejską oraz m.in. Wielką Brytanię czy Stany Zjednoczone listy sankcyjne wymagały uzupełnienia o podmioty prowadzące bezpośrednią działalność na terenie Polski.
Podstawa wpisania na listę sankcyjną
Lista sankcyjna została utworzona na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Zgodnie z ustawą, na wniosek służb państwowych, decyzją ministra MSWiA, następuje wpisanie lub wykreślenie podmiotu z listy sankcyjnej. Opublikowana 26 kwietnia 2022 r. lista nie jest ostateczna i będzie aktualizowana. Na listę trafiają nie tylko podmioty, których bezpośrednio udziałowcami są osoby objęte sankcjami, ale również tzw. beneficjenci rzeczywiści. Na dzień opublikowania zawierała 50 osób i podmiotów objętych sankcjami. W dalszej części artykułu zamieściłem tabelę z listą podmiotów objętych sankcjami wraz z branżami w jakich działają oraz powiązaniami osobowymi i kapitałowymi. Aktualna lista sankcyjna jest dostępna na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Zakres sankcji na rosyjskie firmy w Polsce
Wprowadzone sankcje na rosyjskie firmy w Polsce wiążą się z:
- A. zamrożeniem wszystkich środków finansowych i zasobów gospodarczych,
- B. zakazem udostępniania podmiotowi wpisanemu na listę lub na jego rzecz – bezpośrednio lub pośrednio – jakichkolwiek środków finansowych lub zasobów gospodarczych,
- C. zakazem świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie środków wskazanych w lit. A i B
- D. wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu
W praktyce spółka wpisana na listę nie ma możliwości dalszego funkcjonowania, ponieważ od momentu wpisania na listę sankcyjną, nie mogą z nią współpracować m.in. dostawcy, podwykonawcy, firmy transportowe, banki. Niezastosowanie się do sankcji grozi nałożeniem kary do 20 milionów złotych.
Wpływ sankcji na działanie rosyjskich firm w Polsce
Wiele z tych podmiotów działa na rynku hurtowym i nie obsługuje bezpośrednio obywateli. Jednak szczególną uwagę należy zwrócić na podmioty, które prowadzą działalność produkcyjno-handlową i świadczą usługi dla klientów indywidualnych.
Wśród tych spółek znajduje się Novatek Green Energy Sp. z o.o. dostarczająca gaz do kilkunastu miejscowości. W związku z wprowadzeniem sankcji spółka przestałą dostarczać gaz do odbiorców, przede wszystkim gospodarstw domowych. Na szczęście w ciągu kilku dni udało się przywrócić dostawę gazu przez PGNIG.
W przypadku sieci sklepów Go Sport Polska Sp. z o.o. wszystkie sklepy stacjonarne i sklep internetowy zostały zamknięte. W tym momencie nie jest możliwe dalsze prowadzenie działalności z powodu m.in. zerwania umów z dostawcami, braku możliwości wysyłki towaru, dokonania płatności kartą. Pracownicy nie mogą otrzymać wynagrodzeń a klienci odebrać zamówionych towarów lub dokonać zwrotów.
Ciekawym przypadkiem jest podwarszawska spółka Maga Foods Sp. z o.o., producent surówek. Spółka została wpisana na listę sankcyjną ze względu na powiązania kapitałowe funduszu inwestycyjnego posiadającego udziały w spółce z oligarchą Michaiłem Fridmanem (Mikhail Fridman). Według oświadczenia prezesa spółki, po wybuchu wojny, udziały zostały wykupione przez obywatela Holandii. Spółka wnioskuje o szybkie wykreślenie z listy.
10 sierpnia spółki MAGA DYSTRYBUCJA 2 Sp. z o.o. oraz MAGA FOODS Sp. z o.o. zostały wykreślone z listy sankcyjnej.
Lista sankcyjna rosyjskich firm w Polsce
| Nazwa spółki | Branża / marka | Podmiot powiązany / oligarcha | Rodzaj powiązania | Udziały / akcje | Sankcje |
|---|---|---|---|---|---|
| AXIOMA DR IT Sp. z o.o. oraz „1C-POLAND” Sp. z o.o. | informatyczna | Borys Nuraliew | Beneficjent rzeczywisty spółki, spółka wchodzi w skład Grupy 1C | 65% udziałów w rosyjskiej spółce 1C Joint Stock Venture, która posiada 100 % udziałów w cypryjskiej spółce 1C Limited, która jest właścicielem 1C-POLAND Sp. z o.o. 1C Limited posiada też 99,99% udziałów w 1C LLC (0,01% posiada Nuraliew, 1C LLC posiada 100% w 1C INTERNATIONAL LLC, 1C INTERNATIONAL LLC posiada 51% w spółce AXIOMA DR IT Sp. z o.o.) | A B C D
A B C D |
| BARTER COAL Sp. z o.o. oraz SUEK Polska Sp. z o.o. | dystrybucja hurtowa i detaliczna rosyjskiego węgla wydobywanego w koncernie SUEK | Aleksandra Melniczenko / do 21.03.2022 r. Andriej Melniczenko | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | 100% udziałów BARTER COAL sp. z o.o. oraz SUEK Polska Sp. z o.o. posiada szwajcarski SUEK AG, należący do JSC SUEK | A B C D |
| BELOIL Polska Sp. z o.o. | handel paliwami, przemysł petrochemiczny | Zamknięta Spółka Akcyjna „Biełorusskaja Nieftianaja Kompanija” | Udziałowiec | 100% udziałów należy do białoruskiej Zamkniętej Spółki Akcyjnej „Biełorusskaja Nieftianaja Kompanija” | A B C D |
| EUROCHEM POLSKA Sp. z o.o. | sprzedaż nawozów | Andriej Melniczenko | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | EuroChem Group AG | A B C D |
| „FABERLIC BALTIJA SIA” Sp. z o.o. ODDZIAŁ W POLSCE oraz FABERLIC EUROPE Sp. z o.o. | sprzedaż artykułów higienicznych i kosmetycznych | Aleksiej Nieczajew (Alexy Gennadyevich NECHAYEV | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | podmiot zależny od łotewskiej spółki FABERLIC BALTIJA SIA, należącej do rosyjskiej AO FABERLIK | A B C D |
| GO SPORT POLSKA Sp. z o.o. | sieć sklepów sportowych | Nikolay FARTUSHNYAK, Vladimir FARTUSHNYAK oraz Alexander MIKHALSKIY | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | SPORTMASTER OPERATIONS PTE LTD (Singapur) | A B C D |
| IRL Polska Sp. z o.o. | sprzedaż energii elektrycznej | Igor Iwanovicz Sieczin (Igor Ivanovich Sechin) | Powiązania kapitałowe z dyrektorem generalnym Rosnieftu | spółka zależna INTER RAO Lietuva, notowanej na GPW w Warszawie (obrót akcjami wstrzymany) | A B C D |
| KASPERSKY (KASPERSKY LAB) oraz KASPERSKY Lab Polska Sp. z o.o., Kaspersky Store Sp. z o.o., K Dystrybucja Sp. z o.o. | informatyczna / sprzedaż oprogramowania antywirusowego | Jewgienij Kaspierski | Właściciel i dyrektor generalny | Spółki są powiązane z rosyjską firmą KASPERSKY (KASPERSKY LAB) | A B C D
D D D |
| KTK Polska Sp. z o.o. | hurtowy handel węglem | Sait-Salam Gucerjew / poprzednio Michaił Gucerjew | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | 100% udziałów w COAL TERMINAL LOGISTICS Sp. z o.o. posiada KTK POLSKA sp. z o.o. 100% udziałowcem KTK POLSKA sp. z o.o. jest publiczna spółka akcyjna KUZBASKA KOMPANIA PALIWOWA (OAO KTK), kontrolowana pośrednio przez baneficjenta: KILTON OVERSEAS LIMITED, z/s Nikozja, Cypr, który posiada aktualnie 51,7026% akcji publicznej spółki akcyjnej „KUZBASKA KOMPANIA PALIWOWA”. W KILTON OVERSEAS LIMITED 100% udziałowcem jest RONTELOR HOLDINGS LIMITED, w RONTELOR HOLDINGS LIMITED beneficjent posiada bezpośrednio 800 udziałów oraz pośrednio – przez HEMFIELD FINANCE LIMITED – 400 udziałów. W HEMFIELD FINANCE LIMITED beneficjent posiada bezpośrednio 100% udziałów | A B C D |
| A B C D | |||||
| MEDMIX POLAND Sp. z o.o. (do 3.03.2022 r. – SULZER MIXPAC POLAND Sp. z o.o.) | produkcja i usługi w zakresie technologii aplikacji i mieszania produktów płynnych | Victor Vekselberg | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | spółka od 24.02.2022 r. jest własnością SULZER MIXPAC AG, która poprzez spółki zależne (Sulzer Mixpac AG oraz Sulzer Chemtech AG) jest własnością SULZER AG | A B C D |
| NEGRINIO LIMITED (Cypr) oraz OAO PhosAgro, PhosAgro POLSKA Sp. z o.o., PHOSINT LIMITED (Cypr) | Sprzedaż nawozów | Andrey Andreevich GURYEV | właściciel 95% PhosAgro POLSKA Sp. z o.o. | NEGRINIO LIMITED (Cypr) jest w 100% własnością rosyjskiego koncernu nawozowego OAO PhosAgro; PhosAgro Polska Sp. z o.o. jest podmiotem zależnym w grupie PhosAgro; Phosint Limited z siedzibą na Cyprze jest właścicielem 5% PhosAgro Polska Sp. z o.o. | A B C
A B C A B C D A B C |
| NORICA HOLDING Sàrl (Luksemburg) oraz Opansa Enterprises Limited (Cypr), Rainbee Holdings Limited (Cypr), ACRON PAO | holding | Wiaczesław Mosze Kantor | Akcjonariusz spółki | Spółki posiadają pakiet akcji Grupy Azoty SA, podmioty zależne od ACRON PAO (spółka rosyjska) | A B
A B |
| Novatek Green Energy Sp. z o.o. oraz OAO NOVATEK | Dystrybucja gazu ziemnego | Leonid Wiktorowicz Michelson (Leonid Victorivich Mikhelson) | Podmiot pośrednio kontrolowany | Novatek Green Energy Sp. z o.o. jest spółką zależną w grupie kapitałowej Novatek, kontrolowanej przez rosyjski koncern OAO Novatek | A B C D
A B C |
| PAO Gazprom | Dystrybucja gazu ziemnego | Aleksiej Borysowicz Miller | Akcjonariusz spółki | właściciel 48% udziałów w polskiej spółce System Gazociągów Tranzytowych „EUROPOL GAZ” S.A. | A B |
| SEVERSTAL DISTRIBUTION Sp. z o.o. oraz SIA SEVERSTAL DISTRIBUTION Sp. z o.o. Oddział w Polsce | Branża hutnicza, górnicza | Aleksiej Mordaszow | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | SEVERSTAL DISTRIBUTION Sp. z o.o. jest własnością (100%) łotewskiej spółki SIA Severstal Distribution, będącej w 100% własnością rosyjskiej spółki PAO Severstal – w której 40,3 % udziałów (pakiet większościowy) posiada beneficjent | A B C D
A B C D |
| SULZER PUMPS WASTEWATER POLAND Sp. z o.o. oraz SULZER TURBO SERVICES POLAND Sp. z o.o. | sprzedaż i serwis pomp | Viktor Vekselberg | Beneficjent rzeczywisty polskiej spółki | SULZER PUMPS WASTEWATER POLAND Sp. z o.o. od 16.04.2012 r. ma być własnością SULZER LTD., która poprzez spółki zależne (tj. Sulzer Limited, Sulzer (UK) Limited oraz Sulzer (UK) Holdings Limited jest własnością SULZER AG. | A B C D |
| WILDBERRIES Sp. z o.o. | sieć sprzedaży internetowej | Tatiana Bakalczuk | Powiązania z rosyjskimi bankami oraz sprzedaż rosyjskich mundurów wojskowych i literatury antyukraińskiej | Od 2021 r. poprzez swoją właścicielkę firma jest powiązana z bankami Standard – Credit Bank LLC (obecnie WILDBERRIES Bank) i VTB Bank | A B C D |
źródło: strona internetowa gov.pl oraz Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych
