Oprocentowanie kredytów i pożyczek ustalane jest najczęściej w oparciu o tzw. wskaźniki referencyjne. W zależności od waluty kredytu lub pożyczki należy wyróżnić trzy podstawowe wskaźniki:
- WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) w polskich złotych;
- EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) w Euro;
- LIBOR (London Interbank Offered Rate) m.in. we frankach szwajcarskich LIBOR CHF, dolarach amerykańskich LIBOR USD lub jenach japońskich LIBOR JPY. Administratorem wskaźników LIBOR jest IBA – ICE Benchmark Administration.
Wskaźnik referencyjny wraz z marżą banku stanowią jego oprocentowanie.
W tym artykule zajmę się tematem LIBOR, w związku ze zmianami od 2022 roku. Skupiam się szczególnie na wskaźniku LIBOR CHF, który ma zastosowanie w najbardziej popularnych w Polsce frankowych kredytach hipotecznych i co oznacza likwidacja LIBOR?
Czy LIBOR zniknie?
Zgodnie z decyzją, z 5 marca 2021 r., brytyjskiego nadzoru finansowego Financial Conduct Authority (FCA), odpowiednika polskiego KNF, od 1 stycznia 2022 r. LIBOR przestanie istnieć, czyli nastąpi zakończenie publikowania wskaźników referencyjnych opartych o LIBOR. Wyjątkiem są wybrane wskaźniki dla dolara amerykańskiego, które będą publikowane do 30 czerwca 2023 r.
Dlaczego LIBOR znika?
Brytyjski FCA podał przyczyny, dla których znika LIBOR. Z tych informacji wynika, że istniały duże wątpliwości, co do tego, czy wskaźnik LIBOR nadal byłby wiarygodny i odzwierciedlałby rzeczywiste transakcje na rynku finansowym a tym samym spełniał wymogi określone w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne… (Rozporządzenie BMR).
Pojawiające się wątpliwości wynikały z tego, że banki z tzw. panelu LIBOR (Panel Banks), które dostarczają dane wykorzystywane do ustalania wskaźników nie chciały dłużej ich przekazywać. Kolejnym powodem, dla którego LIBOR znika jest to, że bazuje właśnie na deklaracjach banków a nie rzeczywistych transakcjach rynkowych. W rzeczywistości, według ustalonych stawek LIBOR, dokonywano niewiele transakcji. Co ciekawe, polski wskaźnik WIBOR również jest wyznaczany w podobny sposób.
Co zastąpi LIBOR?
Komisja Europejska zauważyła problem związany z udzielaniem kredytów we frankach szwajcarskich oprocentowanych w oparciu o wskaźniki LIBOR CHF w Polsce oraz Austrii, Słowenii, Niderlandach i Francji. Niestety rozwiązanie tego problemu nie było łatwe ze względu na brak idealnego odpowiednika LIBOR.
W ramach prowadzonych prac, we współpracy ze szwajcarską grupą roboczą, przyjęto 14 października 2021 r. rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej (opublikowane 22 października 2021 r.), które wyznaczyło ustawowe zamienniki dla wskaźników referencyjnych franka szwajcarskiego LIBOR CHF.
Zgodnie z rozporządzeniem, wskaźnikiem referencyjnym, który zastąpi LIBOR będzie stopa składana SARON (Swiss Average Rate Overnight), a właściwie wybrane wskaźniki referencyjne z grupy SARON Compound Rate. Należy zauważyć, że użycie wskaźnika SARON wymaga zastosowania korekty (spread korygujący) w związku z historycznymi różnicami pomiędzy LIBOR a SARON.
SARON z mocy prawa będzie stosowany jako zamiennik wobec każdej umowy, w której nie uwzględniono zastosowania odpowiedniego alternatywnego wskaźnika na wypadek zaprzestania publikowania LIBOR CHF lub było ono nieodpowiednie. Nie będzie stosowany, jeśli w umowie kredytowej zostało uwzględnione zastosowanie innego dopuszczonego wskaźnika.
W przypadku innych walut, choć nieoficjalnie, LIBOR zostanie zastąpiony następującymi wskaźnikami:
- LIBOR EUR – EURIBOR / €STR Compounded Average Rate, European Banking Federation / European Central Bank;
- LIBOR USD – SOFR (Secured Overnight Financing Rate), Federal Reserve Bank of New York;
- LIBOR JPY – TONA lub TONAR (Tokyo Overnight Average Rate), Bank of Japan;
- LIBOR GBP – SONIA (Sterling Overnight Index Average), Bank of England.
Czym jest SARON?
SARON Compound Rate to wskaźnik referencyjny spełniający wymagania