W poprzednich wpisach dotyczących kredytu konsumenckiego wskazywałem podmioty, które udzielają kredytów w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim. Specyfika działalności, ograniczona liczba oddziałów oraz chęć zwiększenia sprzedaży prowadzi do zawierania przez kredytodawców umów pośrednictwa i na tej podstawie udzielania kredytów przy pomocy pośredników kredytowych.
W rzeczywistości dosyć często umowy nie są zawierane bezpośrednio w banku lub firmie pożyczkowej, ale np. przy okazji zakupów na raty w sklepach ze sprzętem AGD i RTV, salonach samochodowych lub salonach meblowych. Umowy zawierać można również w firmach zajmujących się zarobkowo pośrednictwem finansowym, także przez internet, oferujących produkty kilku banków i firm pożyczkowych.
Definicja pośrednika kredytowego
Pośrednikiem kredytowym zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o kredycie konsumenckim jest „przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, inny niż kredytodawca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej uzyskuje korzyści majątkowe, w szczególności wynagrodzenie od konsumenta, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt”.
Pośrednik kredytowy dokonuje czynności faktycznych i prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt. Do takich czynności zalicza się przede wszystkim: przedstawianie propozycji kredytu (oferta), złożenie wniosku w imieniu klienta, przygotowanie umowy kredytowej a także podpisanie tej umowy w imieniu i na rzecz kredytodawcy.
Ważnym aspektem definicji pośrednika kredytowego jest kwestia „uzyskiwania korzyści majątkowych”. Korzyścią majątkową pośrednika kredytowego będzie zarówno wynagrodzenie od konsumenta jak i wynagrodzenie od kredytodawcy (najczęściej w formie prowizji). Warunki korzyści majątkowej z tytułu pośrednictwa kredytowego są na ogół określone w umowie pośrednictwa zawartej pomiędzy kredytodawcą a pośrednikiem. Umowa taka może uzależniać uzyskanie korzyści majątkowej od np. osiągnięcia założonego planu sprzedaży lub sprzedaży konkretnego produktu kredytowego.
Jakie warunki musi spełnić pośrednik kredytowy, aby zostać wpisanym do rejestru pośredników kredytowych kredytu konsumenckiego?
22 lipca 2017 roku zaczęła obowiązywać zmiana w ustawie o kredycie konsumenckim (tekst ujednolicony – art. 59da–59de) wprowadzająca obowiązek wpisu do rejestru pośredników kredytowych, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Obowiązek powyższy został wprowadzony ustawą z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. z 2017r., poz. 819).
Wprowadzony został Rejestr Pośredników Kredytowych, który został podzielony na dwa działy:
- Dział I – dotyczy pośredników i agentów kredytu hipotecznego;
- Dział II – dotyczy pośredników kredytu konsumenckiego.
Zgodnie z ustawą pośrednik kredytowy może podjąć wykonywanie działalności pośrednictwa w zakresie kredytów konsumenckich po uzyskaniu wpisu do Rejestru Pośredników Kredytowych. Podmiot zajmujący się pośrednictwem w zakresie obu rodzajach kredytów, musi dokonać oddzielnych wpisów. Jeśli podmiot zajmujący się pośrednictwem kredytowym nie dokona rejestracji w rejestrze naraża się na dotkliwe konsekwencje finansowe w postaci kary grzywny w wysokości 100 000 złotych.
KNF dokonuje wpisu do rejestru na wniosek podmiotu zamierzającego podjąć wykonywanie działalności pośrednictwa w zakresie kredytów konsumenckich w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania. Wniosek składa pisemnie pośrednik kredytowy bez względu na to, czy prowadzi działalność jako osoba fizyczna, czy jako osoba prawna. Rejestruje się tylko raz bez względu na to z iloma bankami, instytucjami pożyczkowymi współpracuje.
Opłata za złożenie wniosku wynosi 600 zł. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności. Pośrednikiem kredytowym nie może być osoba, która była karana za fałszowanie dokumentów, przestępstwa przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz przestępstwa skarbowe. Powyższe dotyczy osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, wszystkich wspólników spółki nieposiadającej osobowości prawnej (np. spółka cywilna) oraz wszystkich członków zarządu w przypadku osoby prawnej.
Na poniższej stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego znajduje się rejestr pośredników kredytowych: https://www.knf.gov.pl/podmioty/posrednictwo_kredytowe/dzial_II
W rejestrze znajdziemy zarówno firmy zajmujące się usługami finansowymi jak również salony samochodowe, biura podróży, sklepy ze sprzętem komputerowym, AGD i RTV, ogrodnicze, salony meblowe, a ze znanych podmiotów np.: Fabrykę Mebli Bodzio, Travelplanet.pl, Empik, Carrefour Polska, Media Markt, Castorama.
Czy wpis do rejestru pośredników kredytowych kredytu konsumenckiego zabezpiecza interesy klientów?
Wprowadzone ustawą przepisy nałożyły na KNF obowiązek prowadzenia rejestru pośredników kredytowych. KNF dokonuje wpisu tylko i wyłącznie na podstawie wymaganych dokumentów przedstawionych przez zgłaszającego się pośrednika kredytowego. Ustawa nie kwalifikuje p